Και τα δύο είναι προγράμματα αντίστοιχα του Λυκείου που προετοιμάζουν μαθητές για εισαγωγή σε πανεπιστήμια (κυρίως) της Βρετανίας. Το ΙΒ θεωρητικά είναι πιο διεθνές με την έννοια ότι μπορεί κάποιος με το ΙΒ να σπουδάσει, ας πούμε, και στην Ολλανδία, όμως στην πράξη οι 9 στους 10 Έλληνες που κάνουν ΙΒ σκοπεύουν να σπουδάσουν στην Βρετανία και έτσι θα συγκρίνουμε τα A-levels με το IB για εισαγωγή σε Βρετανικά πανεπιστήμια.

Το σύστημα των A-levels είναι πολύ πιο διαδεδομένο από το ΙΒ σαν μέσο εισαγωγής σε Βρετανικά πανεπιστήμια διότι απλούστατα είναι το οικείο Βρετανικό προ-πανεπιστημιακό σύστημα εκπαίδευσης. Στην Βρετανία οι μαθητές που κάνουν ΙΒ δεν είναι παρά μία πολύ μικρή μειοψηφία (κάτω του 1% του συνόλου). 

Παρόλο που το ΙΒ είναι ένα καλό πρόγραμμα εκπαίδευσης παραμένει γενικά πολύ πιο βαρύ απ’ ότι απαιτούν οι σπουδές και συχνά οδηγεί τους μαθητές σε χαμηλή βαθμολογία που δημιουργεί κινδύνους για την εισαγωγή τους στα πανεπιστήμια. Ο λόγος είναι απλός. Το IB απαιτεί καλή επίδοση σε 6 μαθήματα καθώς και πολλές εργασίες που επιβαρύνουν σημαντικά τους περισσότερους μαθητές. Έτσι ενώ οι πολύ καλοί μαθητές ευεργετούνται από το ΙΒ, οι περισσότεροι μαθητές δυσκολεύονται διότι δεν έχουν την επιλογή να πάρουν, ας πούμε, 4 ή 5 μαθήματα αντί των 6 που προβλέπει το IB. Στα A-levels αντιθέτως οι μαθητές συνήθως κάνουν 3 A-levels τα οποία είναι αρκετά για να εισαχθεί ένας μαθητής σε όλα τα Βρετανικά πανεπιστήμια. Ακόμη και τα πιο απαιτητικά πανεπιστήμια δεν ζητούν περισσότερα από 3 A-levels (θα το διαπιστώσετε επισκεπτόμενοι τις ιστοσελίδες τους). Επειδή ομολογουμένως το ΙΒ είναι δύσκολο πρόγραμμα τα χαμηλότερα Βρετανικά πανεπιστήμια ζητούν έναν μετριότατο βαθμό στο IB της τάξεως των 28 points (από τα 45 points που είναι το άριστα) ο οποίος όμως δεν είναι και εύκολη υπόθεση διότι σημαίνει αξιόλογη επίδοση σε έξη μαθήματα του IB. Αν θεωρείτε τα 28 points εύκολα, ρωτήστε κάποιους μαθητές που έκαναν IB πόσο εύκολο ήταν να πάρουν 28 points. Και βέβαια δύσκολα θα βρείτε ένα γνωστό Αγγλικό πανεπιστήμιο να δέχεται κάτω των 32 points για οποιαδήποτε ειδικότητα. Τα καλά πανεπιστήμια ζητούν 36-42 points! Αντιστοίχως τα ίδια πανεπιστήμια ζητούν Α*AA σε A-levels αλλά η μεγάλη διαφορά έγκειται στο ότι το Α*ΑΑ αφορά υψηλή επίδοση σε τρία μαθήματα ενώ τα 38-40 points αφορούν υψηλή επίδοση σε έξη μαθήματα. 

Υπάρχουν όμως και άλλoι πρακτικοί περιορισμοί που αφορούν το IB. Ο σημαντικότερος είναι ότι το IB δεν μπορεί να το κάνει κάποιος αν δεν ενταχθεί σε συγκεκριμένο σχολικό πρόγραμμα. Είναι όπως το απολυτήριο. Δεν μπορεί κάποιος να oλοκληρώσει το IB μόνο με εξετάσεις διότι πρέπει να είναι στο σχολείο και να παρακολουθεί τα μαθήματα. Αντιθέτως τα A-levels μπορεί να τα αποκτήσει κάποιος διαβάζοντας μόνος στο σπίτι και απλά δίνοντας τις αντίστοιχες εξετάσεις. Είναι δηλαδή κάτι σαν το Proficiency. Επομένως τα A-levels μπορείς να τα κάνεις παράλληλα με το Λύκειο χωρίς να πρέπει να ενταχθείς σε επίσημο σχολικό πρόγραμμα όπως το ΙΒ. Δηλαδή μπορείς να έχεις και απολυτήριο και A-levels. Σημειωτέον ότι μαθητές με 3 A-levels γίνονται δεκτοί σε Βρετανικά και άλλα πανεπιστήμια ξένων χωρών χωρίς να απαιτείται το απολυτήριο του Λυκείου. Δηλαδή ο μαθητής που έχει 3 A-levels θεωρείται ότι έχει δίπλωμα (απολυτήριο) δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Στο ερώτημα "αναγνωρίζει το Ελληνικό Υπουργείο Παιδείας τα 3 A-levels σαν αντίστοιχο απολυτήριο ;" προτρέπουμε τους ενδιαφερομένους να απευθύνουν ερώτημα στο υπουργείο διότι ανά τους καιρούς οι κανόνες του Ελληνικού Υπουργείου Παιδείας αλλάζουν. Παλαιότερα (μέχρι το 2014) αρκούσαν τα τρία A-level και δεν απαιτείτο βεβαίωση σχολικής φοίτησης από αναγνωρισμένο σχολείο. Πιο πρόσφατα ακούσαμε ότι απαιτείται και βεβαίωση φοίτησης πέρα των A-levels για να αποδοθεί τίτλος αντίστοιχου απολυτηρίου από το Υπουργείο Παιδείας. Αν κάποιος αναρωτιέται πως μπορεί ένας μαθητής να σταματήσει το σχολείο πριν τελειώσει την Γ' Λυκείου πρέπει να γνωρίζετε ότι η υποχρεωτική εκπαίδευση σταματά στο Γυμνάσιο – δηλαδή το Λύκειο είναι προαιρετικό. Ασφαλώς και δεν προτρέπουμε τους μαθητές να σταματήσουν το σχολείο αλλά είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι τα A-levels πέρα από ότι είναι εισιτήριο εισαγωγής σε Βρετανικά πανεπιστήμια, είναι και επίσημο σχολικό δίπλωμα (το οποίο αναγνωρίζεται παντού, ίσως ακόμη και στην Ελλάδα - ελέγξτε το) . 

Το μεγάλο πλεονεκτήματα που προσφέρουν τα A-levels είναι το γεγονός ότι προτιμούνται από τα Βρετανικά πανεπιστήμια διότι απλούστατα τα γνωρίζουν καλύτερα:  αυτά κάνει η μεγάλη πλειοψηφία των Άγγλων υποψηφίων και όχι IB. Επίσης με τα A-levels μπορείς να επανεξετάζεσαι μέχρι να πάρεις τον βαθμό που θέλεις ενώ στο IB δεσμεύεσαι να πάρεις τον βαθμό που βγαίνει μετά τις εξετάσεις του IB. Επιπλέον τα A-levels μπορείς να τα κάνεις όποτε θέλεις χωρίς να πρέπει υποχρεωτικά να κάνεις κάποιο πλήρες πρόγραμμα. Στο IB πρέπει να κάνεις όλα τα υποχρεωτικά μαθήματα (6 συνολικά) για να αποκτήσεις το δίπλωμα IB. 

Με όλα αυτά τα πλεονεκτήματα των A-levels γιατί διάφορα ιδιωτικά σχολεία προσφέρουν το IB σαν εναλλακτικό αγγλόφωνο σχολικό πρόγραμμα και δεν κάνουν A-levels; Η απάντηση είναι απλή. Δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς! Το Ελληνικό Υπουργείο Παιδείας που ελέγχει όλα τα Ελληνικά ιδιωτικά σχολεία δεν επιτρέπει να διδάξουν ένα αμιγώς Βρετανικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Τους επιτρέπει όμως να προσφέρουν το IB διότι το IB είναι ένα διεθνές πρόγραμμα χωρίς εθνική σφραγίδα και έτσι οι διάφορες χώρες (συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας) δεν θα κατηγορηθούν ότι υιοθετούν το εθνικό πρόγραμμα μίας άλλης χώρας. Επίσης το ΙΒ - όπως αυτό διδάσκεται στα Ελληνικά σχολεία δηλαδή με την προσθήκη κάποιων Ελληνικών μαθημάτων - δίνει όχι μόνο αντίστοιχο αλλά και ισότιμο απολυτήριο. Η ισοτιμία επιτρέπει την συμμετοχή στις πανελλαδικές εξετάσεις εάν κάποιος το επιθυμεί. 

Και τα ξένα σχολεία;

Αυτά τα σχολεία προσφέρουν προγράμματα που δεν χρειάζονται την έγκριση του υπουργείου παιδείας και επομένως μπορούν, αν θέλουν, να προσφέρουν A-levels. Στην Αθήνα υπάρχουν δύο ξένα σχολεία που προσφέρουν A-levels (το St Lawrence και το Byron). Άλλα ξένα σχολεία όπως το Αμερικανικό ACS, ή το St Catherine’s επιλέγουν το IB για να μπορούν να προσελκύσουν μαθητές με ευρύτερη προοπτική μεταλυκειακών σπουδών – δηλαδή στα ξένα σχολεία υπάρχουν μαθητές Ιταλοί, Ολλανδοί, κλπ οπότε το IB κρατά μία ίση απόσταση από όλα τα εθνικά προγράμματα σπουδών και έτσι είναι πολιτικά πιο «σωστό» 

Θα προλάβω να κάνω και τα δύο – και A-levels και απολυτήριο; Ναι εφόσον ο μαθητής που θα επιλέξει να ετοιμαστεί για να σπουδάσει στην Αγγλία, ή στην Ολλανδία - ή οπουδήποτε αλλού διδάσκουν στα Αγγλικά - κάνει A-levels αντί του φροντιστηρίου. Με τον χρόνο που θα γλιτώνει από το φροντιστήριο θα μπορέσει να ολοκληρώσει το πρόγραμμα A-levels και να επιτύχει την εισαγωγή του σε ένα σπουδαίο πανεπιστήμιο της Βρετανίας. Ένα πρόγραμμα τριών A-levels, που είναι απαραίτητη προϋπόθεση για εισαγωγή στα καλά πανεπιστήμια της Αγγλίας, ολοκληρώνεται άνετα μέσα σε δύο χρόνια παράλληλα με τις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου. Και εφόσον επιλέξετε να κάνετε A-levels παραμένοντας και στο σχολείο προτείνουμε να προτιμήσετε το δημόσιο σχολείο διότι έτσι θα τελειώνετε την ημέρα σας νωρίτερα και θα έχετε περισσότερο χρόνο για την μελέτη των A-levels.